ΓΡΗΓΟΡΟΣ Ή ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΣ; ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗΣ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ;

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει στοιχεία από ανάλυση επίσημων αγώνων, με έμφαση στην Αγγλική Premier League. Από την ανασκόπηση των ερευνών προκύπτουν τα ακόλουθα: α) οι ποδοσφαιριστές καλύπτουν απόσταση 10-13 km με 2-3 απο αυτά σε σχετικά υψηλή ένταση (> 15 km/h), β) η συνολική απόσταση σε σπριντ είναι περίπου 600m, γ) στον αγώνα γίνονται περίπου 1200 ενέργειες (1 κάθε 3-5 sec) που περιλαμβάνουν, μεταξύ των άλλων, 30-40 σπριντ, πάνω από 700 αλλαγές κατεύθυνσης και 30-40 άλματα και τάκλιν, δ) οι απαιτήσεις διαφοροποιούνται με τη θέση του παίκτη.

Από την ανάλυση αυτή φαίνεται ότι οι ποδοσφαιριστές πρέπει να έχουν υψηλή αερόβια ικανότητα, αναερόβιο κατώφλι και ικανότητα για επαναλαμβανόμενες ενέργειες μέτριας και υψηλής έντασης. Η αναερόβια ισχύς (εκρηκτικότητα-ταχύτητα) είναι επίσης κρίσιμοι παράγοντες φυσικής κατάστασης. Ιδανικά, θέλουμε ο ποδοσφαιριστής να είναι γρήγορος αλλά να έχει την ικανότητα για υψηλή ταχύτητα για 90 λεπτά. Αυτό απαιτεί ικανοποιητική αερόβια ικανότητα.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πιο αναλυτικά: 1) η απόσταση που διανύεται σε υψηλή ένταση και σπριντ είναι περίπου 10% της συνολικής απόστασης, 2) οι προσπάθειες υψηλής έντασης εκτελούνται κάθε 60 sec περίπου και τα σπριντ κάθε 4 λεπτά (Mohr et al., 2003), 3) τα σπριντ σπάνια είναι πάνω από 20 m ή διαρκούν πάνω από 4 sec (DiSalvo et al., 2007), 4) ένα μικρό ποσοστό της συνολικής διανυθείσας απόστασης καλύπτεται με κατοχή της μπάλας. Το περισσότερο τρέξιμο γίνεται χωρίς την μπάλα  (DiSalvo et al., 2007, Rampinini et al., 2009a), 5) η κόπωση εμφανίζεται α) μετά από έντονη προσπάθεια και στα 2 ημίχρονα, β) στα πρώτα 15 min του β ημιχρόνου, γ) προς το τέλος του αγώνα (Mohr et al., 2003), 6) η ένταση της προσπάθειας και η συνολική απόσταση που διανύεται μειώνεται κατά 5-10% στο δεύτερο ημίχρονο σε σχέση με το πρώτο, 4) κάθε ποδοσφαιριστής εκτελεί περίπου 1000-1400 σύντομες ενέργειες, ο τύπος των οποίων εναλλάσσεται κάθε 4-6 δευτ. Οι ενέργειες αυτές είναι 30-40 σπριντς, ενέργειες υψηλής έντασης κάθε 70 περίπου sec, 15-20 τάκλιν και 10 κεφαλιές (Mohr et al., 2003).

            Τα στοιχεία του αγώνα διαφοροποιούνται με τη θέση. Σε υψηλού επιπέδου ποδοσφαιριστές, ο Mohr και οι συνεργάτες (2003) έδειξαν ότι οι κεντρικοί αμυντικοί τρέχουν μικρότερη απόσταση και λιγότερα μέτρα σε υψηλή ένταση σε σχέση με τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές της ομάδας, πιθανώς λόγω της τακτικής και της χαμηλότερης αερόβιας ικανότητας που έχουν. Επιπλέον, οι μέσοι διανύουν μεγαλύτερη απόσταση από όλους τους άλλους συμπαίκτες τους. Επίσης, οι πλάγιοι μέσοι διανύουν τη μεγαλύτερη απόσταση σε υψηλή ένταση ενώ κάνουν, μαζί με τους επιθετικούς, τα περισσότερα μέτρα σε σπριντ σε σχέση με τους υπόλοιπους παίκτες. Τέλος, οι τερματοφύλακες καλύπτουν 4-5 km περπατώντας και τρέχοντας (Mohr et al., 2003).

Αερόβιες απαιτήσεις

Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα που απαιτεί την εκτέλεση ενεργειών υψηλής έντασης για 90 τουλάχιστον λεπτά. Φαίνεται λοιπόν ότι το αερόβιο σύστημα παραγωγής ενέργειας είναι υπό δράση αφού η μέση και η κορυφαία καρδιακή συχνότητα κατά τη διάρκεια του αγώνα είναι 85% και 98% της μέγιστης, αντίστοιχα (Bangsbo, 1994). Η μέση ένταση, με βάση τη σχέση πρόσληψης οξυγόνου-καρδιακής συχνότητας, αντιστοιχεί στο 70-75% της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (Bangsbo et al., 2006).

           

Αναερόβιες απαιτήσεις

Αν και το αερόβιο σύστημα διαδραματίζει ρόλο, λόγω κυρίως της διάρκειας του αγώνα, το αναερόβιο σύστημα είναι ίσως το σπουδαιότερο αναφορικά με την έκβαση ενός αγώνα. Κι αυτό γιατί οι ενέργειες υψηλής έντασης που αναφέρθηκαν παραπάνω ως μία διαφορά ανάμεσα στους ποδοσφαιριστές υψηλού επιπέδου και τους υπόλοιπους βασίζεται στην απόδοση του αναερόβιου συστήματος παραγωγής ενέργειας. Το γεγονός ότι οι υψηλού επιπέδου ποδοσφαιριστές εκτελούν 150-250 σύντομες ενέργειες (Mohr et al., 2003) σε έναν αγώνα καταδεικνύει τον υψηλό ρυθμό αποδόμησης της φωσφοκρεατίνης που λαμβάνει χώρα. Η φωσφοκρεατίνη βέβαια ανασυντίθεται είτε πλήρως είτε μερικώς κατά τα μεσολαβούντα διαστήματα ανάπαυλας ή χαμηλής έντασης. Η ανάλυση του μυϊκού ιστού σε ποδοσφαιριστές μετά από αγώνα έδειξαν τιμές φωσφοκρεατίνης άνω του 70% της τιμής ηρεμίας (Krustrup et al., 2006).

            Η μέση συγκέντρωση του γαλακτικού στο αίμα σε έναν αγώνα είναι 2-10 mmoles/l με μέγιστες τιμές πάνω από 12 mmoles/l (Bangsbo, 1994, Stolen et al., 2005). Οι τιμές αυτές φανερώνουν υψηλό γλυκολυτικό ρυθμό σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα.